Strefy czystego transportu to obszary które budzą sporo kontrowersji, mają swoich przeciwników i oczywiście zwolenników. Są to obszary, w których ogranicza się emisję spalin, głównie przez kierowców, którzy korzystają z samochodów z silnikami spalinowymi w celu poprawy jakość powietrza, zmniejszenia emisji szkodliwych gazów, takich jak tlenki azotu i pyły zawieszone, oraz ograniczenia hałasu i zanieczyszczeń wizualnych.
Co w praktyce może oznaczać wprowadzenie stref czystego transportu?
Z jednej strony wprowadzenie stref czystego transportu może przynieść korzyści dla środowiska i zdrowia mieszańców, ale jednocześnie może stanowić obciążenie dla kierowców i przedsiębiorców. Co tak naprawdę oznacza to w praktyce? Przede wszystkim to, że kierowcy pojazdów, które nie spełniają określonych norm emisji spalin, będą mieli ograniczony dostęp do strefy czystego transportu. W niektórych miastach istnieje możliwość zakupu naklejek uprawniających do wjazdu do strefy czystego transportu dla samochodów spełniających określone normy emisji. Jednakże, kierowcy pojazdów starszych roczników lub bardziej zanieczyszczających powietrze, będą musieli ponieść koszty wymiany pojazdu lub wprowadzenia zmian technicznych, aby spełnić wymagane normy emisji.
Z kolei dla przedsiębiorców, w szczególności taksówkarzy i firm transportowych, wprowadzenie stref czystego transportu może oznaczać konieczność wymiany floty pojazdów lub modernizacji istniejącej floty, aby spełnić wymagane normy emisji. Ponadto Ci przedsiębiorcy w przyszłości będą musieli ponosić koszty związane z dodatkowymi opłatami za wjazd do strefy czystego transportu lub koniecznością zatrudnienia pracowników do monitorowania i spełniania wymogów danej strefy przez ich flotę samochodową.
Korzyści dla mieszkańców wynikają z wprowadzenia stref czystego transportu
Cel stref czystego transportu jest jasny. Ich wprowadzenie może przynieść wiele korzyści dla mieszkańców, w tym przede wszystkim poprawę jakości powietrza. Redukcja emisji zanieczyszczeń powietrza, takich jak tlenki azotu i cząstki stałe, w dalszej perspektywie wpłynie na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu oddechowego i krążenia. Zmniejszenie hałasu i wibracji generowanych przez ruch uliczny, a także poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego dzięki mniejszej ilości samochodów na drogach, są kolejnymi korzyściami, jakie mogą przynieść mieszkańców te strefy. Ponadto, wprowadzenie stref czystego transportu może zwiększyć atrakcyjność miejskiego środowiska, co może przyciągnąć inwestorów i turystów oraz poprawić jakość życia w miastach.
Dlaczego Polska potrzebuje stref czystego transportu?
Polska potrzebuje stref czystego transportu z kilku powodów. Po pierwsze, zanieczyszczenie powietrza w Polsce jest jednym z największych problemów środowiskowych, któremu musi stawić czoła. Wiele miast w Polsce boryka się z wysokim poziomem zanieczyszczenia powietrza, co ma negatywny wpływ na zdrowie. Wprowadzenie stref czystego transportu wpisuje się ponadto w politykę zrównoważonego rozwoju i przeciwdziałania zmianom klimatu, jakie mają miejsce w ostatnich dekadach. Jest to również sposób na zwiększenie bezpieczeństwa na drogach oraz ograniczenie korków i zatłoczenia w centrach miast, bowiem zmniejszenie ruchu samochodowego może wpłynąć na zmniejszenie liczby wypadków drogowych, a korzystanie z transportu publicznego i alternatywnych form transportu, takich jak rower czy hulajnoga, może przyczynić się do zmniejszenia zatłoczenia na ulicach.
W jakich miastach w Polsce będą obowiązywały strefy czystego transportu?
W Polsce żadne z miast nie jest jeszcze całkowicie objęte strefa czystego transportu, podczas gdy w samej Unii Europejskiej jest już ponad 320 takich stref. Pierwszym miastem, które poinformowało o wprowadzeniu strefy czystego transportu jest Kraków. W listopadzie 2022 r. Krakowska Rada Miasta zdecydowała, że od 1 lipca 2024 r. całe miasto zostanie objęte strefą czystego transportu, po Krakowie będą mogły się poruszać wyłącznie samochody, które spełniają jedynie normę misji spalin EURO1, zaś od 1 lipca 2026 r. z ulic miasta będą musiały zniknąć wszystkie samochody benzynowe, które nie spełniają norm EURO3 oraz samochody z silnikiem diesla niespełniające normy EURO 5.
Obowiązek wprowadzenia stref czystego transportu ogólnie rzecz ujmując spoczywa na miastach powyżej 100 tys. mieszkańców, w przypadku których wyniki pomiarów jakości powietrza przeprowadzane przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska przekroczą średnioroczne dopuszczalne norm emisji NO2. Wówczas takie miasto będzie miało 9 miesięcy od dnia otrzymania informacji o przekroczeniu dopuszczalnego poziomu, na utworzenie na swoim terenie miasta Strefy Czystego Transportu. Informacje o tym znajdują się w zapisach Krajowego Planu Odbudowy i Rozwoju.
W związku z powyższym kolejnymi miastami, w których prawdopodobnie pojawią się strefy czystego transportu w 2024 r., będą Warszawa, Wrocław i Katowice. Możemy tak wnioskować, ponieważ dane o ilości emisji NO2 z 2022 r. pokazują, że to właśnie w tych miastach nastąpiło przekroczenie dopuszczalnego poziomu emisji dwutlenku azotu. Włodarze tych miast będą musieli wprowadzić takie strefy najpóźniej do połowy 2024 roku.
Jakie wyzwania i trudności stoją przed władzami miast przy wdrażaniu stref czystego transportu?
Wprowadzenie stref czystego transportu może stanowić poważne wyzwanie dla władz miast. Wdrożenie takiego systemu wymaga zarówno zmian w infrastrukturze drogowej, jak i w zrachowaniach kierowców oraz w systemach transportowych. Władze miast muszą stawić czoła trudnościom związanym z przekonaniem kierowców do korzystania z transportu publicznego, rowerów czy samochodów elektrycznych, a także do zmiany stylu życia i korzystania z alternatywnych form transportu.
Kolejnym wyzwaniem może być finansowanie stref czystego transportu, w tym kosztów budowy infrastruktury i zakupu pojazdów o niskiej emisji, jak również utrzymanie takiego systemu. Wdrożenie stref czystego transportu wymaga także inwestycji w systemy monitoringu jakości powietrza oraz w analizę danych dotyczących ruchu drogowego i emisji zanieczyszczeń powietrza.
Niestety wdrażanie stref czystego transportu może również prowadzić do nieporozumień między władzami miast a kierowcami oraz przedsiębiorcami, którzy mogą uważać, że wprowadzenie ograniczeń w ruchu drogowym jest nieuzasadnione lub niesprawiedliwe. Wprowadzenie takiego systemu wymaga więc solidnej kampanii edukacyjnej, która wyjaśniłaby cel i korzyści związane z wprowadzeniem stref czystego transportu oraz zachęcała do korzystania z alternatywnych form transportu.
Czy istnieją skuteczne rozwiązania, które pozwolą starszym rocznikom samochodów spełnić przyjęte normy emisji spalin w strefach czystego transportu?
Wprowadzenie stref czystego transportu wiąże się z zaostrzeniem norm emisji spalin, co może stanowić wyzwanie dla właścicieli starszych pojazdów. Istnieją jednak pewne rozwiązania techniczne, które pozwalają na spełnienie wymogów dotyczących emisji spalin w strefach czystego transportu, np. instalacja filtra cząstek stałych czy katalizatora. Jednakże, w zależności od stanu technicznego pojazdu oraz jego wieku, koszty takiej modernizacji mogą być znaczne i często przekraczają wartość samochodu. Dlatego właściciele starszych pojazdów często decydują się na zakup nowszych pojazdów spełniających wymagane normy emisji spalin.
Innym rozwiązaniem, które może mieć wpływ na obniżenie emisji spalin w przypadku starszych samochodów, jest regularne stosowanie specjalnych dodatków i produktów służących regeneracji i pielęgnacji silnika oraz układu paliwowego. Do najpopularniejszych produktów tego typu należą m.in. płukanki do silnika (np. Ceramizer Engine Flush Power lub Soft), bądź preparaty będące dodatkami do oleju, których działanie regeneruje i usprawnia pracę silnika (np. Ceramizer CS). Ich właściwości czyszczące oraz regenerujące mogą przełożyć się m.in. na zmniejszenie zużycia paliwa, czego efektem może być mniejsza emisja spalin. Oprócz tego warto również regularnie stosować uszlachetniacze do paliwa, które dzięki swoim właściwościom powodują, że paliwo jest lepiej atomizowane, a to przekłada się na jego spalanie i zwiększenie efektywności silnika. Tutaj z pomocą może przyjść Ceramizer CP lub Ceramizer CP2.
Więcej o pozytywnym wpływie na obniżenie ilości emitowanych szkodliwych substancji do atmosfery w wyniku regularnego stosowania dodatków do oleju i paliwa przeczytasz w naszym innym artykule pt. ”Czy można przygotować auto, tak aby spełniało normy emisji spalin i bez problemów przeszło kontrolę na stacji diagnostycznej?”.
